Phân tích độ sâu vụ kiện RTFKT thuộc sở hữu của Nike: Ảnh hưởng tiềm tàng đến hệ sinh thái Web3

RTFKT là một công ty chuyên về thời trang và công nghệ kỹ thuật số, đã bị một thương hiệu thể thao nổi tiếng mua lại vào năm 2021. Công ty đã từng phát hành giày thể thao NFT kỹ thuật số và vật lý kết hợp các yếu tố thiết kế biểu tượng, nhưng vào ngày 3 tháng 12 năm 2024 đã thông báo ngừng hoạt động. Công ty đã phát biểu trên các nền tảng xã hội: "Nhìn lại quá khứ, chúng tôi tự hào về những thành tựu mà chúng tôi đã đạt được cùng nhau."

Kể từ khi bán giày thể thao trị giá 10.000 đô la thông qua nền tảng kỹ thuật số vào năm 2021, RTFKT đã nhanh chóng thiết lập một mạng lưới NFT và bộ sưu tập vật lý lớn trong hệ sinh thái Ethereum, trong thời gian đó cũng đã hợp tác với nhiều nghệ sĩ nổi tiếng.

Tuy nhiên, việc đóng cửa đột ngột vào cuối năm 2024 đã dẫn đến một vụ kiện tập thể trị giá 5 triệu USD. Nguyên đơn là những người nắm giữ RTFKT NFT, họ cáo buộc công ty mẹ đã lợi dụng sức ảnh hưởng thương hiệu và kế hoạch dài hạn của mình để thổi phồng RTFKT NFT, nhưng cuối cùng lại "âm thầm từ bỏ" dự án này, tạo thành cái gọi là "rút lui kiểu thảm mềm".

Vụ kiện này đã trở thành một trong những tranh chấp pháp lý được chú ý nhất trong lĩnh vực tiền điện tử, có thể trở thành một trường hợp quan trọng mà hệ thống tư pháp Hoa Kỳ lần đầu tiên xem xét toàn diện về bản chất của NFT và trách nhiệm thương hiệu, kết quả của nó sẽ có ảnh hưởng sâu sắc đến ranh giới tuân thủ của các doanh nghiệp truyền thống trong ngành Web3.

Định nghĩa "chạy trốn kiểu thảm mềm"

Chuyên gia pháp lý về tiền mã hóa dày dạn kinh nghiệm Carlo D'Angelo giải thích rằng, cốt lõi của các vụ việc này là "chạy trốn theo kiểu thảm mềm" không phải là việc bán tháo đột ngột, mà là việc bên dự án có ý thức hoặc thiếu sót nghiêm trọng trong việc dần dần lệch khỏi lộ trình phát triển đã định, dẫn đến việc NFT vốn có tiềm năng dần bị mất giá.

Nguyên đơn (người nắm giữ NFT) sẽ cho rằng: sự quảng bá của thương hiệu đã khiến người dùng có kỳ vọng hợp lý rằng dự án sẽ tiếp tục phát triển, và khi dự án cuối cùng bị ngừng hoạt động, thực tế đã gây ra thiệt hại.

Bị cáo có thể biện minh rằng:

• NFT liên quan chỉ là "tác phẩm sưu tập" chứ không phải chứng khoán;
• Công ty không có nghĩa vụ pháp lý phải vận hành một dự án không bền vững về mặt thương mại trong thời gian vô hạn.

Có cấu thành chứng khoán chưa đăng ký không?

Theo tiêu chuẩn "Kiểm tra Howey" của luật chứng khoán hiện hành tại Mỹ, tòa án sẽ xác định xem RTFKT NFT có được bán như một "hợp đồng đầu tư" hay không.

D'Angelo chỉ ra rằng, mặc dù Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) hiện đang có chính sách khá thoải mái về tiền mã hóa, nhưng tòa án sẽ tự mình đánh giá dựa trên các trường hợp liên quan trước đó, chứ không hoàn toàn tuân theo quan điểm của SEC.

Điều này có nghĩa là: Nguyên đơn phải chứng minh rằng những NFT này thuộc về chứng khoán, không phải là điều dễ dàng.

Thương hiệu có gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng không?

Vụ án này không chỉ dựa vào logic kiện tụng của "luật chứng khoán", đội ngũ nguyên đơn còn áp dụng chiến lược "kết hợp hai hướng" :

• Một mặt cáo buộc thương hiệu không tiết lộ đầy đủ thông tin khi quảng bá NFT;
• Mặt khác, trích dẫn luật bảo vệ người tiêu dùng của nhiều bang, chỉ trích thương hiệu không thực hiện cam kết về "tính khả dụng trong tương lai và hỗ trợ liên tục".

Chiến lược này ngay cả khi không thể thắng kiện trong "nhận định chứng khoán", cũng có thể nhận được bồi thường từ góc độ bảo vệ người tiêu dùng.

Việc RTFKT ngừng hoạt động có trở thành bằng chứng quan trọng không?

Đúng, ở một mức độ nào đó. Việc ngừng hoạt động chính thức của thương hiệu RTFKT được nguyên đơn coi là sự từ bỏ dự án của công ty mẹ, vi phạm những sự thật chính yếu trong quảng cáo. Các chủ sở hữu NFT tin rằng họ đã mua những tài sản số này dựa trên "kỳ vọng hợp lý" rằng thương hiệu sẽ tiếp tục đầu tư tài nguyên và hỗ trợ cho hệ sinh thái.

Kết quả vụ án sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hệ sinh thái Web3?

D'Angelo dự đoán: Tòa án có thể bác bỏ "các yêu cầu về chứng khoán", nhưng không loại trừ khả năng nguyên đơn đạt được một phần thắng lợi ở cấp độ "quyền lợi người tiêu dùng".

Dù kết quả ra sao, vụ án này là một lời cảnh báo đối với các thương hiệu:

• Nếu nguyên đơn thắng kiện, hành vi của doanh nghiệp trong lĩnh vực Web3 sẽ bị xem xét chặt chẽ hơn;
• Khi ra mắt NFT trong tương lai, các thương hiệu có thể cần tránh đưa ra những cam kết "hỗ trợ liên tục", "tính năng trong tương lai" khó có thể thực hiện lâu dài;
• Có thể dẫn đến sự giảm sút trong ý định đầu tư vào NFT của thương hiệu.

Kết luận

Vụ kiện NFT này không chỉ là một tranh chấp pháp lý thông thường, mà nó sẽ mang lại ba tác động sâu sắc cho hệ sinh thái Web3:

1. Việc xác định tư pháp về NFT có cấu thành chứng khoán hay không;
2. Các thương hiệu truyền thống có cần chịu trách nhiệm lâu dài cho tài sản kỹ thuật số không;
3. Doanh nghiệp làm thế nào để cân bằng đổi mới và rủi ro pháp lý trong Web3.

Trong tương lai, mỗi dự án NFT "phát hành trước, lập kế hoạch sau" có thể sẽ phải đối mặt với nhiều trách nhiệm pháp lý hơn.